اثر محلول‌پاشی مکمل‌های کود آلی بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی دو رقم برنج (Oryza sativa L.)

به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی مکمل‌های کود آلی (آمینول ‌فورته، فسنوترن و کادوستیم) بر عملکرد و اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی دو رقم برنج، آزمایش مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با ١۰ تیمار و سه تکرار در سال ١۳۸۸ در مؤسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح کودی [1- سه نوع کود شیمیایی با مقادیر کامل، 2- سه نوع کود شیمیایی با مقادیر کامل + سه نوع مکمل کود آلی (آمینول‌فورته، فسنوترن و کادوستیم به میزان یک لیتر در هکتار به صورت محلول‌پاشی روی برگ به ترتیب در مراحل پنجه‌زنی، آبستنی و شیری شدن دانه‌ها)، 3- سه نوع کود شیمیایی با مقادیر ٥٠ درصد + سه نوع مکمل کود آلی، 4- سه نوع مکمل کود آلی و 5- تیمار شاهد (بدون مصرف کودهای شیمیایی و مکمل‌های آلی)] و دو رقم برنج (خزر و هاشمی) بودند. صفات مورد اندازه‌گیری شامل عملکرد دانه و اجزای عملکرد، صفات مورفولوژیک، خصوصیات کیفی دانه و کارایی‌ مصرف نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایشی دارای اثر معنی‌داری بر درصد باروری پنجه‌ها، تعداد دانه پر در خوشه، عملکرد دانه و وزن هزار دانه بودند. تیمارهای کود شیمیایی کامل و ترکیب کود شیمیایی + مکمل کود آلی از نظر تأثیر بر صفات یاد شده تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشتند و کمترین مقادیر این صفات به ترتیب از تیمارهای سه مکمل کود آلی و شاهد (بدون مصرف کود) به دست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (5371 کیلوگرم در هکتار) نیز از تیمار کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی حاصل شد. تیمار سه مکمل کود آلی با میانگین 3/48 درصد بیشترین شاخص برداشت نیتروژن و تیمار 50 درصد کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی، با میانگین 4/26 کیلوگرم بر کیلوگرم بیشترین کارایی جذب نیتروژن را داشتند. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف مکمل‌های کود آلی، علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف کود شیمیایی نیتروژن، باعث افزایش کارایی‌ جذب آن می‌شود.